آیا خودروسازان قدیمی بهراستی به دنبال کنار گذاشتن خودروهای برقی هستند؟
رقابت ریویان با خودروسازان سنتی در زمینه توسعه خودروهای برقی
ریویان، یک استارتاپ امریکایی که در حوزه خودروهای الکتریکی فعالیت میکند، مسیری پیچیده و چالشبرانگیز را برای تبدیل شدن به یکی از بازیگران اصلی صنعت خودرو پیموده است. این شرکت مستقر در کالیفرنیا با مشکلات متعددی در تولید و عرضه نخستین مدلهای خود به نامهای R1T و R1S روبرو بوده و برای عبور از موانع قانونی، از جمله محدودیتهای فروش مستقیم به مصرفکنندگان در برخی ایالتها، ناچار به تلاشهای زیادی بوده است. همچنین، ریویان مجبور به طراحی و توسعه زیرساختهای مستقل برای فروش و خدمات پس از فروش خود گشته است.
حالا که این شرکت در آستانه عرضه مدلی کلیدی و تحولآفرین به نام Rivian R2 قرار دارد، بازار خودروهای برقی در ایالات متحده با عدم قطعیتهایی روبرو است. آر.جی. اسکارینج، مدیرعامل ریویان، به این نکته اشاره کرده است که در مسیر این شرکت، همواره یک مانع اصلی وجود داشته است: خودروسازان بزرگ و با سابقهای همچون فورد، جنرال موتورز و تویوتا.
این گروهها نه تنها به فروش مستقیم محصولات ریویان به مشتریان اعتراض کردند، بلکه به دنبال راههایی برای کاهش شدت قوانین محیط زیستی نیز بودهاند. اسکارینج بر این باور است که این رفتارها نشانگر عدم عزم جدی این تولیدکنندگان در راستای پذیرش و پیشروی به سوی توسعه خودروهای الکتریکی است.
ریویان در برابر موانع ساختاری صنعت خودرو
اسکارینج در گفتوگویی با نمایندگان رسانهها بر این نکته تأکید میکند: «تقریباً تمامی خودروسازان سنتی بهعنوان مخالفان اصلی سیاستهای حمایتی از خودروهای برقی عمل میکنند. بخش اعظم انرژی ما صرف مقابله با این شرکتها در واشنگتن میشود. این واقعیت به خوبی نشان دهنده تمایل آنها به فراموشی کامل ماجرای خودروهای برقی است.»
به عقیده او، اکثر خودروهای برقی تولیدشده توسط خودروسازان سنتی، به اندازهای که لازم است جذاب و رقابتی نمیباشند. بنابراین، با حذف مشوقهای مالیاتی و بالا رفتن تعرفهها، شرایط بازار برای آنها دشوارتر میشود. با این حال، این تغییرات میتواند به نفع شرکتهایی مانند ریویان باشد که بهطور خاص در حوزه خودروهای الکتریکی فعالند و محصولات نوینتری ارائه میدهند.
مدل جدید R2 که با برچسب قیمتی ۴۵ هزار دلار برای نسخه دیفرانسیل عقب پیشبینی شده، در ایالات متحده تولید خواهد شد؛ برخلاف بسیاری از رقبا. اگر این خودرو بتواند همان کیفیت نرمافزار، ساخت داخلی مطلوب و تجربه کاربری مدلهای گرانقیمت R1 را ارائه کند، احتمال دارد حتی بدون دریافت یارانه مالیاتی نیز در بازار موفق عمل کند.
چالشها و تناقضها در عملکرد خودروسازان بزرگ در دوران گذار
با وجود تبلیغات و شعارهای رسمی درباره تعهد به خودروهای برقی، بعضی از خودروسازان سنتی، اقداماتی انجام میدهند که با این ادعاها در تضاد است. بهعنوان مثال، گروه استلانتیس بهطور واضح معرفی وانت برقی خود را به تأخیر انداخت تا نسخهای با پیشرانه V8 را دوباره احیا کند. همچنین مدلهایی همچون جیپ واگونییر S و دوج چارجر دایتونا الکتریکی با موقعیتهای ضعیف و غیر منسجمی وارد بازار شدهاند.
در جنرال موتورز نیز وضعیت ناپایداری به چشم میخورد. این شرکت از یک سو در حال پیشرفت تولید خودروهای الکتریکی است و از سوی دیگر، سرمایهگذاریهای بالایی در نسل جدید موتورهای درونسوز انجام میدهد و حتی حامی گروههای سیاسی غیرمزدور در برابر سیاستهای فدرال حمایتی از خودروهای الکتریکی بوده است.
در سوئد، خودروسازان آلمانی نظیر بامو، فولکسواگن و مرسدسبنز با نتایج متفاوتی در عرصه رقابت الکتریکی ظاهر شدهاند. بامو احتمالاً بیشترین تحولات فناورانه را در کارنامه خود دارد، اما هنوز بخش قابل توجهی از درآمد این شرکتها از فروش مدلهای بنزینی تأمین میشود.
در آسیا، هیوندای و کیا با اقداماتی جدی به این عرصه ورود پیدا کردهاند، گرچه نمایندگیهای آنها در ایالات متحده لزوماً با این خط مشی هماهنگ نیستند. تویوتا پس از سالها تأخیر بالاخره در صدد اقدام جدی برآمده است و هوندا هنوز نتوانسته است محصولات برقی قانعکنندهای برای بازار آمریکا ارائه دهد.
آیا واقعاً خودروسازان سنتی به دنبال شکست خودروهای برقی هستند؟
هرچند نمیتوان گفت که سازمانی مانند جنرال موتورز بهعنوان یک نهاد “احساس” خاصی دارد، اما سیاستهای راهبردی آن میتواند نشانهای از گرایشات مدیرانش باشد. در موارد متعدد، به نظر میرسد که ساختارهای مدیریتی و سرمایهگذاری این شرکتها بیشتر به حفظ موقعیت و سودآوری سنتی خود در بازار خودروهای احتراق داخلی معطوف شده است تا تحول جدی به سمت تولید خودروهای الکتریکی.
در عین حال، صنعت خودرو از چالشهای بیسابقهای رنج میبرد: از تغییرات فوری در قوانین و مقررات گرفته تا رقابت فزاینده چینیها و گذار به خودروهای مبتنی بر نرمافزار. خودروسازانی که سالها به ساخت موتورهای احتراق داخلی باکیفیت افتخار میکردند، اکنون مزیت اصلی خود را در بازار جدید از دست داده و نمیتوانند با روشهای قدیمی در برابر این تغییرات پایدار بمانند.
واقعیت این است که خودروهای برقی تجربهای نرمتر، بیصداتر، سهلتر و رو به تحولتر نسبت به خودروهای بنزینی فراهم میآورند. حتی اگر خودروسازان سنتی بخواهند این تغییر را نادیده بگیرند، بازارهای بزرگی مانند اروپا و چین راه خود را پیدا کردهاند.
بدین ترتیب، با توجه به ساختار اقتصادی که بر پایه سودآوری کوتاهمدت در بیشتر شرکتهای بزرگ بنا شده است، به نظر میرسد که برخی از آنها در دل خود آرزو دارند که “این داستان خودروهای برقی تمام شود”. با این حال، واقعیت بازار و دنیای فناوری اجازه چنین رویایی را به آنها نخواهد داد.