تحلیل وضعیت بورس پس از آتش‌بس/ چگونه بازار سهام به تعادل خواهد رسید
مریم فکری: بازار سهام در فردا، پس از یک دوره دو هفته‌ای تعطیلی، فعالیت خود را دوباره آغاز می‌کند. این تعطیلی بی‌سابقه باعث ایجاد فضایی مبهم شده است که سوالاتی درباره وضعیت بورس و آینده آن در دوران پساجنگ مطرح می‌کند. آیا به آرامشی نسبی و رشد شاخص‌ها برخواهیم گشت یا اینکه بازار تحت تأثیر احتیاط سرمایه‌گذاران، روندی نوسانی را خواهد پیمود؟
در این مدت، سایر بازارهای مالی نیز در وضعیتی نیمه‌تعطیل به سر می‌بردند. بازار ارز با نوسانات محدود، عمدتاً معطوف به فعالیت‌های غیررسمی و سامانه‌های نیمایی بود، در حالی که بازار طلا و سکه نیز تنها با نوسانات جزئی همراه بود، اما حجم معاملات در هر دو بازار به‌طرز قابل ملاحظه‌ای پایین‌تر از شرایط معمول بود.
اکنون که آتش‌بس اعلام شده و فعالیت‌های اقتصادی به روال عادی برگشته است، بورس تهران برای بازگشایی آماده است. به گفته امیر لعلی، مدیر روابط عمومی سازمان بورس، جزئیات نحوه عملکرد بازار سهام و ابزارهای مرتبط تا عصر امروز، جمعه انتشار خواهد یافت و اطلاعات لازم از سوی بورس و اوراق بهادار به اطلاع عموم خواهد رسید.
در این میان، کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی باور دارند که دولت و سازمان بورس با اجرای تدابیری می‌توانند به تثبیت سریع‌تر بازار سهام کمک نمایند.
تدابیر مورد انتظار از سوی سازمان بورس برای بازار چیست؟
بهنام صمدی، یکی از کارشناسان بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین به روند آغاز فعالیت بازار پس از دو هفته و تدابیر سازمان بورس در وضعیت بعد از جنگ اشاره می‌کند و می‌گوید: برای ساماندهی به این وضعیت، چند راهکار وجود دارد. نخست اینکه تمام شرکت‌ها باید در سایت کدال شفاف‌سازی کنند و اگر از جنگ آسیب دیده‌اند، اطلاعات لازم را به‌ویژه درباره اینکه آیا آسیب ناشی از حملات اسرائیل شامل حالشان شده یا خیر، به‌روز رسانی نمایند.
وی ادامه می‌دهد: به نظر من، بیشتر شرکت‌ها دچار آسیب نشده‌اند و این مسئله مایه قانع‌کننده‌ای است که فعالیت‌های تولیدی و خطوط تولید در روند اخیر تحت تأثیر قرار نگرفته و ادامه خواهند داد.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه می‌کند: نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که جنگ پدیده‌ای است که منحصر به تجربه ما نیست و نمونه‌های بزرگ‌تری مانند جنگ روسیه و اوکراین به‌طور گسترده بازارهای مالی و فیزیکی دنیا را تحت تأثیر قرار داده است. همچنین، باید به شیوع بیماری کرونا نیز توجه کرد.
صمدی ادامه می‌دهد: در زمان وقوع چنین بحران‌هایی، دولت‌ها معمولاً از بازارهای مالی حمایت می‌کنند. به‌هرحال، این بازارها برای تأمین مالی اقتصاد، از اهمیت بالایی برخوردارند. ما امیدواریم که دولت یک خط اعتباری برای این شرایط تخصیص دهد چرا که بازار ممکن است به طور موقت با چالش‌هایی روبه‌رو شود.
وی خاطرنشان می‌کند: به هر حال در این شرایط، افرادی هستند که ریسک‌پذیری کمتری دارند و تمایل به خروج از بازار دارند که این موضوع قابل انتظار است. به‌خصوص هفته گذشته وقتی صندوق‌های درآمد ثابت کار خود را آغاز کردند، بعضی از آن‌ها در شروع منفی شدند، اما به سرعت به تعادل بازگشتند. یعنی صندوق‌های درآمد ثابت توانسته‌اند با سرعت به تعادل برسند. به‌طور کلی، با وجود اینکه در آغاز هفته خروج پول داشتیم، اما بعداً ورود پول نیز در صندوق‌های درآمد ثابت مشاهده شد.
بسیار سریع به تعادل می‌رسد
این کارشناس بازار سرمایه تأکید می‌کند: ممکن است در روز بازگشایی بازار سهام، تحولی رخ دهد، اما انتظار می‌رود دولت اقداماتی انجام داده و از سرمایه‌گذاران پشتیبانی کند.
صمدی می‌افزاید: از نظر من، مشخص نیست که سازمان بورس چه تدابیری اتخاذ کرده است؛ آیا قرار است دامنه نوسان را کاهش دهد؟ آیا محدودیت‌هایی برای فروش در نظر خواهد گرفت؟ یا ممکن است هیچ اقدام خاصی انجام ندهد و بازار را با نوسان مثبت و منفی ۳ درصد باز کند و بدون قید و شرط رها کند.
البته انتظار می‌رود که سازمان بورس با همکاری بانک مرکزی، منابع اعتباری خاصی تخصیص دهد تا به نوعی تنش به سرعت از بازار سرمایه خارج شود. به نظر من بازار سرمایه به‌طور سریع به تعادل خواهد رسید. ما در گذشته نیز شاهد چنین رویدادهایی بوده‌ایم که بازار پس از مدتی به تعادل بازگشته است.
این کارشناس بازار سرمایه به وضعیت بازار ارز و نرخ دلار اشاره می‌کند. جالب است که نرخ دلار با وجود اینکه در اوایل فروردین‌ماه به بالای ۱۰۰ هزار تومان رسید، اخیراً به‌خوبی مدیریت شده و به کمتر از ۹۶ هزار تومان سقوط نکرده است. اکنون نرخ دلار در حدود ۸۳ تا ۸۴ هزار تومان قرار دارد.
صمدی تأکید می‌کند: به‌طور معمول، دلار را باهوش‌تر از دیگر بازارها می‌بینم. در روزهای اخیر، دلار به‌خوبی کنترل شد و به‌سرعت به نقاط قبلی خود بازگشت.
وی مطرح می‌کند: بازار سرمایه هم با دو هفته تعطیلی روبرو بود و طبیعی است که در آغاز فعالیت، تقاضای خروج تجربه شود، اما سازمان بورس باید تدابیری اتخاذ کند. به‌طور کلی، تجربه بازگشایی صندوق‌های درآمد ثابت در هفته گذشته نشان داد که در روزهای آغازین، تقاضای فروش قابل ملاحظه‌ای وجود خواهد داشت. همین وضعیت در بازار سهام نیز مشاهده خواهد شد، اما با این حال از این شرایط عبور خواهیم کرد. اگر همزمان با این مسائل گشایش‌های سیاسی به وقوع بپیوندد، تأثیرات مثبت و قابل توجهی بر بازار سرمایه خواهد داشت.
دامنه نوسان ایده‌آل برای بازار سهام چیست؟
این کارشناس بازار سرمایه درباره دامنه نوسان مناسب برای بازار سهام یادآور می‌شود: این موضوع بستگی به تدابیری دارد که سازمان بورس برای به تعادل رساندن بازار اتخاذ می‌کند. به‌طور قطع دامنه مثبت و منفی می‌تواند از سرمایه سهامداران حمایت کند و کنترل بازار را آسان‌تر نماید، اما باید بپذیریم که در این صورت، بازار زمان بیشتری برای به تعادل رسیدن نیاز دارد و ممکن است نشانه‌های ناپایداری بیشتری را به وجود آورد و بازار را به کلی قفل کند.
صمدی ادامه می‌دهد: این تنش‌ها باید در نهایت از بازار تخلیه شوند. دامنه مثبت و منفی ۳ درصد می‌تواند کمک کند تا این تنش‌ها سریع‌تر برطرف گردد و بازار زودتر به حالت تعادل برسد.
وی تصریح می‌کند: تمامی این موارد به برنامه‌ای که دولت و سازمان بورس مدنظر دارند وابسته است. اگر هیچ برنامه‌ای برای رویارویی با شرایط نداشته باشند، پیشنهاد من این است که دامنه مثبت و منفی یک درصدی به کار برود، اما اگر برنامه‌هایی پیش‌بینی کرده‌اند، دامنه مثبت و منفی ۳ درصد گزینه منطقی‌تری است و به سریع‌تر شدن تعادل بازار کمک می‌کند.
وی خاطرنشان می‌کند: نهایتاً همه این موضوعات به نوع برنامه سازمان بورس بستگی دارد و گفته می‌شود که رئیس سازمان بورس امروز جزئیات برنامه‌های جدید را اعلام خواهد کرد.
۲۲۳۲۲۵
