آیا تابستانی بدون قطعی برق ممکن است؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد که وابستگی قابل توجه شبکه برق کشور به نیروگاه‌های حرارتی کماکان به قوت خود باقی‌است؛ به‌طوری که بیش از ۸۰ درصد از برق مصرفی از طریق این نیروگاه‌ها تأمین می‌شود. در گذشته‌های نه‌چندان دور، در سال‌های پیک مصرف، نیروگاه‌های برق‌آبی به عنوان منابع پشتیبان قابل اعتماد، نقش مؤثری در مدیریت بار ایفا می‌کردند. لیکن، به دلیل کاهش ذخایر آب در سدها و وضعیت نا مناسب منابع آبی، ظرفیت عملی این نیروگاه‌ها به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.

علاوه بر این، علی‌رغم وعده‌های متعدد در سال‌های گذشته، توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر همچنان با سرعتی کند ادامه دارد و سهم آن‌ها در تأمین بار شبکه به حدی نیست که در شرایط بحرانی قابلیت جایگزینی موثر داشته باشد.

ناصر اسکندری، معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی، اعلام کرد که از نیمه دوم سال گذشته تاکنون، بیش از ۱۰۱ هزار مگاوات تعمیرات و بهینه‌سازی در نیروگاه‌های حرارتی انجام شده و پیش‌بینی می‌شود با تکمیل مراحل باقی‌مانده در خردادماه، این واحدها در وضعیت خوبی برای تأمین نیاز برق در تابستان قرار بگیرند.

با این حال، لازم به ذکر است که بخشی از این تعمیرات به علت محدودیت‌های سوخت در زمستان گذشته به تعویق افتاده و برای جبران آن، برنامه‌های فشرده‌ای در فروردین‌ماه به اجرا درآمد. این حجم بالای تعمیرات فشرده، هرچند که برای حفظ آمادگی بسیار ضروری بوده، اما بر فشار به شبکه تعمیراتی کشور افزوده است.

همچنین، طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، ضریب آمادگی تولید برق نیروگاه‌های کشور در فصل گرم امسال به بیش از ۹۸ درصد خواهد رسید. دستیابی به چنین رقمی در حالی است که متوسط میزان آمادگی نیروگاه‌ها در سطح جهانی حدود ۹۵ درصد می‌باشد.

در چنین وضعیتی، حتی با آمادگی حداکثری نیروگاه‌های حرارتی، خطر بروز ناپایداری یا اعمال محدودیت در برخی نقاط کشور کماکان وجود دارد؛ به‌خصوص اگر مصرف از پیش‌بینی‌ها فراتر برود یا برخی واحدهای تولید به‌طور ناگهانی از مدار خارج شوند.

تحلیلگران بر این باورند که گذر موفق و پایدار از پیک مصرف، علاوه بر آمادگی نیروگاهی، نیازمند یک نگاه واقع‌بینانه به چالش‌های ساختاری بخش تولید برق، به‌ویژه در زمینه سرمایه‌گذاری، تنوع بخشی به سبد تولید و تسریع در توسعه انرژی‌های نو می‌باشد.