تکامل در سایه انسان: سازگاری حیوانات با جهان ما چگونه صورت گرفته است؟
زمین بهدلیل فعالیتهای انسانی، با آلودگی فراوانی مواجه است و این آلایندهها تاثیری عمیق بر تکامل موجودات دارند. یکی از نمونههای شناخته شده، شبپره فلفلی است که روشهای تکامل را بهخوبی به تصویر میکشد. در دوران انقلاب صنعتی، آلودگیهای ناشی از هوا به شکلگیری تغییراتی در این شبپرهها انجامید.
در ابتدا، شبپرههای سفید بهراحتی بر روی تنه سفید درختان استتار میکردند، اما با افزایش آلایندگی، شبپرههای تیره رنگ بهتر با محیط اطراف تاریک هماهنگ شدند و کمتر توسط پرندگان شکار شدند.
افزایش آلودگی نوری در شهرها سبب شده است که شبپرهها به بالهای کوچکتری دست پیدا کنند و کمتر تحت تأثیر نور قرار گیرند.
تا سال ۲۰۱۲، بهدلیل بهبود کیفیت هوای ناشی از تلاشهایی که از دهه ۱۹۷۰ آغاز شد، این روند معکوس گردید و مجدداً شبپرههای سفید کمتر بر روی پوست روشن درختان به چشم میخوردند.
هرچند که هوای قاره اروپا تمیزتر گردیده، اما آلودگی نوری بهطور قابلملاحظهای افزایش یافته است. شبپرهها به نور جذب میشوند و این موضوع میتواند بر رفتار جفتیابی و تغذیه آنها تأثیر منفی بگذارد و آنها را در معرض شکارچیان خطرناک نیز قرار دهد. با این حال، احتمالا شبپرههای ساکن شهرها در حال تغییرات تکاملی برای کاهش این خطرات هستند.
تحقیقات نشان میدهند که شبپرههای شهری به میزان ۳۰ درصد کمتر در تلههای نوری گرفتار میشوند. بررسیهای انجام شده توسط اورورت وان ده اسکوت، زیستشناس دانشگاه کاتولیک لوون در بلژیک، نشان دادهاند که شبپرههای شهری بالهای کوچکتری دارند. این تغییرات ممکن است بهنحوی باعث شود که آنها به گونهای متفاوت پرواز کنند که واکنش کمتری به نور نشان دهند و در نتیجه، شانس بقا آنها افزایش یابد.
با این حال، چنین تطابقهایی، ممکن است هزینههایی نیز بههمراه داشته باشد، نظیر کاهش دسترسی به منابع غذایی یا جفت. پالکوواکز اظهار میکند که تغییرات سریع در فرایندهای تکاملی میتواند به پیامدهای منفی برای گونهها و اکوسیستمها منجر شود. اما نکته مثبت این است که برخی از موجودات نشاندهنده قابلیت انعطاف و سازگاری با شرایط دنیای انسانی هستند. او بهدرستی بیان میکند: «اگر گونهها قابلیت تکامل نداشتند، تعداد انقراضها به شکل قابل توجهی بیشتر بود.»