سهام عدالت؛ انتخاب بین دریافت نقدی یا سرمایه‌گذاری برای آینده؟
براساس گزارش نبض بورس، حاجی‌وند، کارشناس بازار سرمایه در خصوص اتفاقات مربوط به سرمایه‌گذاری سودهای باقی‌مانده سهام عدالت به جای ارائه نقدی آن، بیان کرد: این موضوع برای یکی دو سال اخیر مطرح شده است که شاید بهتر باشد به جای پرداخت ماهانه مبالغ ناچیز به مردم، سود سهام عدالت یا قسمت‌هایی از آن در پروژه‌های سرمایه‌گذاری در استان‌های مختلف به کار گرفته شود. در واقع، به جای ارسال چند هزار میلیارد تومان به مردم، که عموماً صرف هزینه‌های جزئی می‌شود، می‌توان این سرمایه را جمع‌آوری کرده و جهت تأمین مالی پروژه‌ها در هر استان یا در سطح ملی استفاده کرد که به نظر می‌رسد این یک اقدام مثبت و مطلوب خواهد بود.
سود سهام عدالت؛ در دست مردم یا پروژه‌های ملی؟
حاجی‌وند افزود: مسأله سهام عدالت چند بار در شورای عالی بورس مورد بحث قرار گرفته، ولی هنوز به توافق نرسیده‌اند و فعلاً موضوعی در حد حدس و گمان باقی مانده است. با این حال، فکر می‌کنم اگر هم در مورد یارانه‌ها و هم درخصوص سود سهام عدالت کمی از خودگذشتگی نشان دهیم و بدین‌ترتیب بخشی از سود را اختصاص دهیم و همچنین دولت‌ها با جدیت بیشتری نظارت داشته باشند و منابع را صرف پروژه‌های درون استانی نمایند، آنگاه می‌توانیم شاهد نتایج ماندگاری باشیم که هم به‌طور مستقیم و هم غیرمستقیم از آن بهره‌برداری خواهیم کرد. همچنین در زمان برگزاری مجامع شرکت‌ها، یکی از موضوعات مطرح در هیئت‌مدیره این است که آیا تمام سود باید به سهامداران، از جمله سهامداران عدالت، تعلق یابد یا بخشی از آن برای پروژه‌ها صرف شود؟
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: تجربه‌های بین‌المللی نشان داده‌اند که شرکت‌ها عموماً مزایای نقدی بسیاری به سهامداران خود پرداخت نمی‌کنند. دلیل این مسئله این است که آن‌ها ترجیح می‌دهند سودها را در داخل شرکت نگه دارند و به پروژه‌های مختلف اختصاص دهند.
وقتی شما سود خود را برای پروژه‌ها صرف می‌کنید، هزینه تأمین مالی به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد و هنگامی‌که شرکت با هزینه‌های پایین‌تر پروژه‌های بهتری را به اجرا در می‌آورد، سهامداران از طریق افزایش قیمت سهام می‌توانند به منافع ملموس دست یابند.
حاجی‌وند ادامه داد: سهامداران و رسانه‌ها باید نظرات کارشناسانه خود را ارائه دهند و باید نقش فعالی در این زمینه ایفا کنند. در واقع، شورای عالی بورس و شرکت‌های سرمایه‌پذیر که بخشی از سهام آن‌ها تحت عنوان سهام عدالت به مردم داده شده است، هیئت مدیره خود را از میان مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند.
علیرغم اینکه باید نحوه کار کارشناسی به‌خوبی انجام شود و این طرح به شکل مناسبی آماده‌سازی گردد، نباید فراموش کنیم که بخشی از تورم و شرایط کنونی اقتصادی ما به طرز تفکر ما مردم مربوط می‌شود که در برخی موارد به درک درستی دست پیدا نکردیم و از طرفی، متولیان نیز نتوانسته‌اند تصویر مثبتی به ما ارائه دهند.
این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: زمانیکه یک شرکت تأمین مالی را با هزینه‌های بالا انجام می‌دهد، طبیعی است که محصولات آن نیز با قیمت‌های بالاتری به دست ما خواهد رسید. در چنین حالتی ما متضرر خواهیم شد. اما اگر شرکت‌ها، چه آن‌هایی که سهام عدالت دارند و چه سایر شرکت‌ها به‌طور کلی، توانایی تأمین مالی را از طریق سودهای خود داشته باشند، هزینه تمام‌شده کاهش می‌یابد و محصولات با قیمت پایین‌تری به دست ما می‌رسند. این کار مثلاً نمی‌تواند به‌سرعت در یک یا دو روز انجام شود.
باید اقداماتی در زمینه رسانه‌ای و فرهنگ‌سازی به‌خوبی انجام شود و به قول سهراب سپهری “چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید”.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه بیان کرد: برخی از سهامداران سهام عدالت قطعاً منتظر دریافت نقدی هستند و برای خانواده‌ای که شامل پنج نفر تحت پوشش کمیته امداد است و مقدار اصل سهامش یک میلیون تومان می‌باشد، اگر در مراحل اول و دوم هر نفر ۲ میلیون تومان دریافت کند، سالانه حدود ۱۰ میلیون تومان فقط از سود سهم خود دریافت خواهند کرد. برخی دیگر نیز از سایر مجامع و شرکت‌ها انتظار دارند که این سود نقدی معین به آن‌ها تعلق بگیرد.
حاجی‌وند گفت: اطمینان حاصل می‌شود زمانی که من مطمئن باشم که سرمایه‌ام در جای مطلوبی هزینه می‌شود و منفعتی برای استان و کشورم به همراه خواهد داشت. در این حالت، قطعاً بسیاری از افراد از سود خود خواهند گذشت. اما اگر نتوانیم این اعتماد را جلب کنیم و شفافیت مناسبی وجود نداشته باشد، شاید یکی از گزینه‌های پیش رو پرداخت سالانه سود سهام عدالت به مردم باشد تا آن‌ها خود نیازهای روزمره خود را تأمین کنند یا سرمایه‌گذاری‌های خرد را انجام دهند.
کار کارشناسی و نظارت بر پروژه‌ها و اطلاع‌رسانی موثر بسیار حائز اهمیت است و باید تأثیرات مثبت این پروژه‌ها به‌خوبی منعکس شود تا مردم در سال‌های آینده بتوانند به‌جای انتظارات سنتی از سود سهام عدالت، به سرمایه‌گذاری بر روی پروژه‌ها از طریق بورس و سایر ابزارها روی آورند.
