تأسیس مرغداری در محدوده میراث ساسانی؟
یک فعال در حوزه میراث فرهنگی اعلام کرد: محوطه‌ای بسیار بزرگ و باارزش از دوران ساسانی که هنوز به ثبت ملی نرسیده و ناشناخته مانده، تحت تأثیر ساخت و سازها قرار گرفته و این مسئله تهدید جدی برای آن محسوب می‌شود.
ایسنا در گزارشی آورده است: سیاوش آریا، کنشگر و پژوهشگر در زمینه میراث فرهنگی در خصوص این محوطه گفت: در جریان بازدید میدانی‌ام از روستای گردشگری «دِهمورد» در ماه گذشته، با یک محوطه وسیع و تاریخی چند کیلومتری روبه‌رو شدم که در نزدیکی دریاچه بین‌المللی بختگان، که به تازگی کاملاً خشک شده است، واقع شده بود. این مکان پر از سفال‌های تاریخی ساسانی بود و هر قدمی که برمی‌داشتم، صدای خرد شدن سفال‌های کوچک به گوش می‌رسید.
به‌طور تقریبی حدود یک یا دو کیلومتر از مسیر را در دو سمت راست و چپ (که متأسفانه به وسیله یک جاده خاکی از هم جدا شده است) پیمودم و چشم‌اندازهایی که پیش رویم بود شامل بخش‌هایی از تاریخ و هویت ایران و رازهایی پنهان بود که در دل زمین نهفته است و هنوز از دید عموم پنهان مانده است. همچنین، آثار اندکی از دیواره‌ها و سازه‌های تاریخی در این محوطه نمایان شد.
او تأکید کرد: اما آنچه موجب نگرانی و تاسف است، ساخت و سازهای وسیع و دست‌درازی‌هایی است که بر روی این محوطه و عرصه‌اش صورت گرفته است. از تأسیس مرغداری و دیگر تأسیسات که دقیقاً بر روی این محوطه بنا شده تا احداث کارخانه فولاد که در حریم درجه یک آن و در فاصله سه‌کیلومتری این محوطه تاریخی در حال انجام است.
این کنشگر میراث فرهنگی تصریح کرد: طبق قانون، هر نهادی، سازمانی، موسسه‌ای یا حتی بخش خصوصی برای انجام هرگونه ساخت و ساز در منطقه‌ای، باید در ابتدا از سازمان حفاظت از محیط زیست و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مجوز بگیرد و تنها پس از دریافت پاسخ مثبت از این دو نهاد، مجاز به شروع فعالیت‌های ساخت و ساز خواهد بود. این قانون از سال ۱۳۸۳ شمسی از طرف نهادهای بالا دستی به استانداری‌ها ابلاغ و به تمام نهادها و ادارات ذیربط اطلاع رسانی شده است.
با این حال، متأسفانه در سال‌های گذشته، این قانون به فراموشی سپرده شده و به درستی اجرایی نشده و در موارد اندکی که استعلام‌های لازم صورت گرفته، بسیار محدود بوده است. از این رو، وضعیت کنونی نشان‌دهنده این است که چه طور این حجم از ساخت و سازها در این منطقه به وقوع پیوسته است. گرچه خوشبختانه هم‌اکنون بیشتر این پروژه‌ها در مراحل ابتدایی خود قرار دارند و هنوز فرصت جلوگیری از ادامه آنها وجود دارد.
آریا افزود: این منطقه که در یک کیلومتری جنوب روستای «دِهمورد» واقع است، توسط مردم محلی به نام «لَردی» شناخته می‌شود و ضروری است که هر چه سریع‌تر اداره کل میراث فرهنگی استان فارس و پژوهشکده باستان‌شناسی کشور به این موضوع رسیدگی کرده و از توسعه‌های بیشتر جلوگیری نموده و ساخت و سازها را به دور از عرصه و حریم تاریخی منتقل کنند تا یادمان‌های ارزشمند تاریخی که ثمره تلاش نیاکان ماست، حفظ و به نسل‌های آینده سپرده شود.
این پژوهشگر میراث فرهنگی ادامه داد: پس از مشاهدات میدانی و ثبت تصاویر، با مسئول ثبت میراث فرهنگی استان در ارتباط شدم و متوجه شدم که این محوطه هنوز به ثبت ملی نرسیده است. اما با پیگیری‌های بیشتر من، دریافت که گروهی از باستان‌شناسان در سال‌های گذشته از این محوطه بازدید کرده و گزارشی به پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور ارسال کرده‌اند. این محوطه بزرگ و باارزش نیازمند یک بررسی علمی و گمانه‌زنی کارشناسانه است تا برای نجات آن اقدام شود.
او سپس اظهار کرد: برای اطمینان از صحت تاریخ‌گذاری سفال‌ها، تصاویر آنها را برای دکتر رضا نوروزی، باستان‌شناس محلی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور ارسال کردم و ایشان تایید کردند که سفال‌ها متعلق به دوران ساسانی بوده و حتی یک قطعه سفال را به دوران هخامنشی نیز نسبت دادند. با این حال، شواهد موجود و بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که این محوطه باستانی متعلق به دوره ساسانیان است و شامل مجموعه‌ای از سفال‌های بارز این دوره می‌باشد.
آریا در پایان خواستار تعامل هر چه سریع‌تر اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس و پژوهشکده باستان‌شناسی کشور شد تا نخست به پیشگیری از ساخت و سازهای بیشتر بپردازند و سپس گروهی از باستان‌شناسان با تجربه را برای بررسی دقیق‌تر و علمی‌تر به این منطقه اعزام کنند تا بتوانیم یکی از محوطه‌های ساسانی کشور را شناسایی، نجات‌بخشی و به ثبت ملی برسانیم تا برای نسل‌های آینده به یادگار بماند. باید به یاد داشته باشیم که تمدن‌ها معمولاً در کنار رودها و دریاچه‌ها شکل می‌گیرند و بی‌شک کشف چنین محوطه‌هایی، رازهای پنهان‌شده آن را به جامعه علمی و باستان‌شناسی کشور به نمایش خواهد گذاشت.
۲۲۳۲۱۷
