واکنش غیر فعال بازار سرمایه به بحران‌های سیاسی
“`html
ابلاغیه‌های شبانه، قاتل سرمایه در بورس هستند؛
در روز ششم خرداد، در حالی که شاخص کل بورس شاهد افزایشی بیش از ۲۴ هزار واحد بود، بهناز اکبرپور، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز به نقد سیاست‌های غیرشفاف و ابلاغیه‌های شبانه پرداخته و تأکید کرد که رشد عددی شاخص‌ها به معنای بازگشت اعتماد نیست؛ زیرا آمارها نشان‌دهنده کاهش شدید مشارکت حقیقی‌ها و خروج سرمایه از بازار هستند. همچنین، وی سال ۱۴۰۳ را به‌دلیل ناترازی انرژی و افزایش بی‌رویه هزینه‌های تولید، سالی دشوار برای صنایع بورسی توصیف کرد.
بهناز اکبرپور کارشناس بازار سرمایه در مصاحبه‌ای با بورس‌نیوز به بررسی عملکرد شاخص‌ها در معاملات روز ششم خرداد ۱۴۰۴ پرداخت و اظهار کرد: شاخص کل بورس با افزایش نزدیک به ۲۵ هزار واحد، به محدوده ۳ میلیون و ۱۳۴ هزار واحد رسید. همچنین، شاخص هم‌وزن با حدود ۸ هزار واحد افزایش، به سطح ۹۶۰ هزار واحد دست یافت.
وی بیان کرد که ارزش معاملات خرد بازار به حدود ۱۰.۴ همت رسیده است و در جریان معاملات امروز، شاهد ورود ۵۷۵ میلیارد تومان نقدینگی حقیقی به سهام، حق‌تقدم‌ها و صندوق‌های سهامی بودیم؛ این موضوع مثبت می‌تواند به بهبود فضای روانی بازار کمک کند.
اکبرپور افزود که در پایان معاملات، حدود ۷۰ درصد از نمادهای بازار عملکرد مثبتی داشتند و ۳۰ درصد در وضعیت منفی به پایان رسیدند.
این کارشناس بازار سرمایه همچنین به انتقاد از سیاست‌گذاران پرداخت و تصریح کرد: به‌طور متأسفانه در هفته‌های اخیر، مقامات به‌جای ایجاد ثبات و جلب اعتماد به بازار، با صدور ابلاغیه‌های شبانه، موجب فرار سرمایه و بی‌اعتمادی بیشتر شده‌اند. در حالی که صحبت‌های مثبت مقامات خارجی، به‌ویژه دونالد ترامپ در مورد فضای مذاکرات، امید را به بازار بازگردانده و روندی مثبت رقم زده است.
اکبرپور تأکید کرد که ادامه این رویکرد ناپایدار از طرف مقامات داخلی، می‌تواند مانعی جدی برای بازگشت سرمایه و ایجاد ثبات بلندمدت در بازار باشد.
بهناز اکبرپور به تنش‌های اخیر در بازار سرمایه اشاره کرده و گفت: به‌تازگی اخباری درباره قطعی انرژی در صنایع سیمانی و فولادی منتشر شده است که در برخی روزها منجر به کاهش تولید تا ۹۰ درصد شده است. همچنین، تعدادی از شرکت‌ها این موضوع را به‌طور رسمی در سامانه کدال اعلام کرده‌اند.
وی ادامه داد: در حالی که بازار در حال انطباق با این محدودیت‌های منفی بود و به‌نظر می‌رسید که شرایط بهبود می‌یابد، در ابتدای هفته جاری، ابلاغیه جدیدی از دبیرخانه سران قوا اعلام شد که واگذاری زیرمجموعه‌های تودلی سایپا را متوقف کرد. این تصمیم، شوک جدیدی به بازار وارد کرد و منجر به خروج ۱.۴ همت نقدینگی در روز یکشنبه شد.
بیشتر بخوانید: معاملات صندوق‌های اهرمی زیر فشار/ حباب منفی در صندوق‌های اهرمی اوج گرفت
اکبرپور تصریح کرد که اگرچه این خبر پس از پایان معاملات روز یکشنبه از سوی برخی منابع تکذیب شد، اما آثار روانی آن هنوز در بازار، به‌ویژه در گروه خودرویی مشهود است و هیچ بهبودی را در معاملات این گروه نمی‌توان مشاهده کرد.
وی به واکنش ناچیز سیاست‌گذاران بازار سرمایه انتقاد کرده و خاطرنشان کرد: مسئولان سازمان بورس، مشابه موارد گذشته، تنها به انتشار چند توییت و مصاحبه بسنده کردند. این رفتار، نشان‌دهنده رویکرد منفعلانه سازمان نسبت به ابلاغیه‌های ناگهانی و ریسک‌های کلان است.
اکبرپور افزود: تمرکز کنونی سیاست‌گذاران بیشتر بر افزایش تعداد عرضه‌های اولیه و حفظ ظاهری مثبت در شاخص کل است، حتی اگر این اقدام به بهای بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران و کاهش نقدینگی در بازار تمام شود.
این کارشناس بازار سرمایه به موضوع بازگشت اعتماد به بازار اشاره کرده و گفت: با توجه به شرایط مبهم و شوک‌آور اخیر، انتظار می‌رفت که ناظر بازار برای کنترل فضای روانی و رفع ابهام، نمادهای خودرویی را به‌طور موقت مسدود کند، اما تصمیم به بازگشایی سریع این نمادها، نه‌تنها به حل مشکل کمک نکرد، بلکه جو منفی را حتی شدت بخشید.
اکبرپور در خصوص اظهار نظر اخیر رئیس سازمان بورس مبنی بر “بازگشت اعتماد به بازار سرمایه” واکنش نشان داد و گفت: آمار واقعی بازار هیچ‌کدام از این ادعاها را تأیید نمی‌کند. بررسی تعداد کدهای بورسی فعال و جریان ورود و خروج نقدینگی، به‌ویژه از سوی حقیقی‌ها، نشان‌دهنده تداوم بی‌اعتمادی در میان فعالان بازار است.
وی ادامه داد: برای نمونه، در ابتدای اردیبهشت‌ماه، تعداد کدهای حقیقی خریدار به بیش از ۲۰۰ هزار رسید، اما این رقم در روزهای اخیر به نزول رفته و به زیر ۱۷۰ هزار کد کاهش یافته است. حتی امروز نیز تعداد این کدها به ۱۴۶ هزار رسیده که این کاهش، نشانه روشنی از عدم بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران حقیقی به بازار است.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: با وجود تأکید مسئولان بر بهبود وضعیت، فشار فروش از سوی حقوقی‌ها همچنان بالاست و بازار نیازمند اقدام‌های عملی، شفاف‌سازی مؤثر و ثبات در سیاست‌هاست تا اعتماد از دست رفته، به‌طور واقعی به بازار بازگردد.
بهناز اکبرپور به تأثیرات منفی افزایش هزینه‌ها بر عملکرد شرکت‌های تولیدی در سال ۱۴۰۳ اشاره کرد و گفت: یکی از چالش‌های جدی‌ای که بر بنیاد شرکت‌ها تأثیر گذاشته، رشد شدید بهای تمام‌شده و هزینه‌های عملیاتی است؛ در حالی که درآمد این شرکت‌ها نتوانسته است با افزایش هزینه‌ها هم‌راستا شود.
وی به آمار منتشرشده در گزارش‌های فصلی شرکت‌ها اشاره کرده و افزود: بررسی صورت‌های مالی زمستان شرکت‌های تولیدی نشان می‌دهد که حاشیه سود ناخالص این بنگاه‌ها در زمستان به حدود ۱۷.۴ درصد کاهش یافته؛ در حالی که این شاخص در فصول بهار، تابستان و پاییز به ترتیب ۲۲.۴، ۲۱.۳ و ۱۹.۲ درصد ثبت شده است. این روند نزولی، به‌وضوح نشان‌دهنده کاهش حاشیه سود ناخالص تولیدکنندگان در سال ۱۴۰۳ است.
وی تصریح کرد: حتی با وجود افزایش نرخ ارز نیما یا همان نرخ توافقی در زمستان، که انتظار می‌رفت بخشی از هزینه‌ها را جبران کند، فشار هزینه‌ها، به‌ویژه از ناحیه انرژی، بسیار بالا بوده است و تأثیر مثبت نرخ ارز نتوانسته این افزایش هزینه را جبران کند. به این ترتیب، کاهش محسوس حاشیه سود در زمستان شکل گرفته است.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد که افزایش شدید هزینه انرژی به‌عنوان یکی از دلایل مهم این کاهش، نیازمند بازنگری جدی در سیاست‌های حمایتی از بخش تولید است؛ زیرا ادامه این روند می‌تواند سودآوری شرکت‌ها را بیش از پیش با چالش مواجه سازد و بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران تأثیر منفی بگذارد.
اکبرپور همچنین به شرایط نامشخص پیش‌روی صنایع انرژی‌بر مانند سیمان و زنجیره فولاد اشاره کرد و گفت: ناترازی انرژی در سال جاری، چشم‌انداز تولید این صنایع را با ابهام جدی مواجه کرده و نمی‌توان به دقت برآورد کرد که کاهش تولید تا چه سطحی ادامه خواهد یافت. این موضوع تحلیل بنیادی بسیاری از شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار داده است.
وی در پایان تأکید کرد: در حال حاضر، بازار سرمایه در شرایطی قرار دارد که اخبار مذاکرات خارجی همچنان تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر روند آن دارند و متأسفانه سیاست‌های نادرست داخلی که سال‌هاست به بازار آسیب رسانده‌اند، هنوز تغییر نکرده‌اند. امید است در آینده تصمیمات کارشناسانه‌ای اتخاذ شود که مبتنی بر منافع سهام‌داران باشد و بازگشت واقعی اعتماد به بازار سرمایه را رقم بزند.
پایان مطلب
“`
