عدم دسترسی تولیدکنندگان نان صنعتی در گلستان به آرد با کیفیت/ ضرورت برندسازی برای نان های سنتی
یکی از مهمترین مواردی که میتواند سوغات شهر گرگان باشد، نانهای سنتی آن است که متأسفانه غیر از شهروندان گرگانی، در دیگر شهرها و استانها شناخته شده نیست. حتی گردشگرانی که به شهر گرگان میآیند نمیدانند سوغات این شهر چیست و باید از کجا تهیه کنند. کمکاری شهرداری، میراث فرهنگی و دیگر دستگاههای مرتبط در این حوزه محسوس است.
از طرفی شاید بتوان انگشت اشاره را به سمت صاحبان کسب و کار هم گرفت؛ چراکه در دیگر شهرهای ایران این فروشگاهها و عرضهکنندگان محصولات غذایی بودند که با برندسازی محصول خود، سوغات شهر را برجسته کردند.
این نکتهای است که «علی احمدی» تولیدکننده نانهای صنعتی هم بدان تأکید دارد. او معتقد است که کسب و کارها میتوانند با کمک استارتاپها و روایتگری، به مرور سوغات گرگان را معرفی کنند. احمدی براین باور است که نباید منتظر دستاوردی از دستگاههای دولتی در این خصوص باشیم.
متن این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
نان در گلستان دچار فقر در کمیت و کیفیت است
* شرایط تولید نان در ایران و گلستان چگونه است؟
نان بخش عمدهای از سبد خانوارهای ایرانی را تشکیل میدهد اما به لحاظ کیفیت، تنوع و نیاز جامعه به شدت دچار فقر است. تولید نان، کسب و کاری است که حتی در شرایط جنگ هم پایدار میماند. زمانی که بیماری کرونا شیوع پیدا کرد شرایط بسیار دشواری پدید آمد و استقبال بسیاری از نانهای صنعتی شد. اما بررسیها نشان میدهد که در گلستان بیماریهای گوارشی از نوع سرطان و غیره بسیار شایع است. این سؤال پیش میآید در استانی که بهترین آرد را تولید میکند؛ چرا باید شرایط بدین گونه باشد؟ متأسفانه بخشی از نانهای موجود، به روش مناسب تولید نمیشوند و مواد اولیهای که اجازه مصرف انسانی ندارد، برای تهیه آنهها مورد استفاده قرار میگیرد.
مردم در استفاده از محصولات غذایی هوشندانهتر رفتار میکنند
* تغییر در ذائقه مردم و سبک بازار چه تغییراتی را در تولید نان ایجاد کرده است؟
اتفاقی مانند شیوع کرونا سبک زندگی را تغییر داد و باعث شد مردم در استفاده از محصولات غذایی هوشندانهتر رفتار کنند و موجب تغییر در انتخاب آنان شد. بازار به شدت گنجایش و ظرفیت محصولات جدید را دارد. به عنوان مثال نانهای خمیر ترش که ارگانیک هستند و قابلیت ماندگاری دارند، علاقهمندان زیادی پیدا کرده است اما هزینه تولید این نانها بالاست و باعث افزایش بهای تمام شده آنها میشود. تنوع حضور رقبا میتواند روی کیفیت محصول اثرگذار باشد از طرفی تهیه مواد اولیه هم با افزایش تعداد تولیدکنندگان راحتتر میشود.
به آرد دولتی باکیفیت دسترسی نداریم
* در حوزه تولید نانهای صنعتی با چه چالشهایی مواجه هستید؟
نان یک محصول استراتژیک است، دولت بر روی آن تمرکز دارد و زنجیره تامین آن هم به عهده حاکمیت است. در این میان، ضوابط و مشکلات پیچیده رگولاتوری که بر دستگاههای مرتبط در تأمین آرد حاکم شده، بسیار آزار دهنده است و تنها دغدغهای که این دستگاهها ندارند، سلامت و کیفیت محصول است. تولیدکنندگان دیگر استانها، تصور میکنند کسب و کارها در گلستان، دسترسی راحتتری به بهترین آردها دارند اما در واقعیت تأمین محصول باکیفیت برای ما سختتر از دیگر استانها است. تولیدکنندگان نان در این استان، اجازه ندارند آرد مورد نیاز خود را از شرکتهایی که آرد کیفی تولید میکنند خریداری کنند. نوع آردی که به آنها اختصاص میدهند، صرفا مورد استفاده نانهای سنتی است. بارها این چالش را از مسئولان مطالبه کردهایم اما موفق به رفع آن نشدیم. ما مجبوریم آرد مورد نیاز خود را از بازار آزاد، با فاکتور رسمی و با قیمت بسیار بیشتر تهیه کنیم اما در نهایت محصول را با قیمتگذاری دستوری به فروش برسانیم.
استارتاپها برای برندسازی سوغات گلستان پای کار بیایند
* یکی از مواردی که میتواند سوغات گرگان باشد، نانهای سنتی آن مانند نان عیدی، نان زنجبیلی و نان پادرازی است. اما اقدامی برای برندسازی این محصولات صورت نگرفته است و خارج از گرگان شناخته شده نیست. شما چه پیشنهادی دارید؟
سکونت گذرای توریستها در گرگان نوعی تهدید به حساب میآید. اما شاید محصولاتی نظیر نان عیدی، نان پادرازی و نان زنجبیلی فرصتی برای جذب توریست باشد. ما به عنوان یک کسب و کار تلاش کردیم با استقرار شعبه مرکزی خود در منطقه ناهارخوران که بسیاری از گردشگران آن را میشناسند، به تبلیغ این نانهای سنتی بپردازیم و همچنین در فضای مجازی تولید محتوا کردهایم. از طرفی خلاقیت در ارائه محصول در جذب توریست اهمیت بسیاری دارد. کسب و کارها، صنایع و استارتاپها، برای برندسازی محصولات پای کار بیایند؛ چراکه اگر بخواهیم بهامید دستگاههای دولتی بمانیم این مهم محقق نمیشوند.
کسب و کارها رضایتمندی قلبی برای مشتری را ایجاد کنند
* آیا کسب و کارها میتوانند در جذب گردشگر مؤثر باشند؟
افراد بسیار خلاقی در انواع کسب و کارها در گلستان حضور دارند که میتوانند با برندسازی محصولات در حوزه جذب گردشگر مؤثر باشند. در دیگر استانها این صاحبان کسب و کار بودند که به برندسازی سوغات یک شهر کمک کردند. بخش خصوصی حاضر است هزینه برندسازی و تبلیغات سوغات شهر گرگان را بپردازد اما این خلاقیت از سوی سازمانهای دولتی وجود ندارد. ارائه محصول با کیفیت و خلاق به خود شهروندان هم بسیار اهمیت دارد؛ چراکه بومیها میتوانند این محصول را به عنوان سوغات برای آشنایان و اقوام خود در دیگر شهرها ببرند اما اگر کیفیت و بستهبندی ضعیف باشد نمیتوان آن را ارائه داد. برندسازی یکشبه رخ نمیدهد. در شهری که مسافران برای استفاده از یک مکان تفریحی دچار مشکل هستند، نمیتوان صرفا سوغات را به آنها ارائه داد بلکه باید برای جذب گردشگر به همه ابعاد توجه کرد. کسب و کارها باید بتوانند رضایتمندی قلبی برای مشتری را ایجاد کنند اما تا کنون اراده جدی برای این موضوع وجود نداشته یا روشها اشتباه بوده است. در کسب و کارها روایتها سخن میگویند و به فروش میرسند اما ما قصهای برای سوغاتیهای شهر گرگان نداشتیم. در واقع برند یعنی قصه. شاید بتوان گفت هنرمندان هم در این حوزه کم کاری کردهاند. هنرمندان میتوانند قصهها را به هنر و صاحبان کسب و کار گره بزنند و نتایج خوبی را خلق کنند.