میزان مرخصی استحقاقی برای کارگران در سال چند روز است؟

مرخصی در قانون کار ایران به معنای غیبت مجاز کارگر از کار به مدت معین با استفاده از مزد یا بدون استفاده از مزد است. این غیبت به منظور استراحت، انجام امورات شخصی، یا انجام وظایف اجتماعی به کارگر تعلق می‌گیرد.

مرخصی و انواع آن

مرخصی، حقی است که قانون برای کارگر در نظر گرفته تا در روزهای غیرتعطیل، بدون دغدغه از دست دادن شغل یا حقوق، از کار خود دست بکشد و به استراحت یا انجام امور شخصی خود بپردازد. این حق ریشه‌ای دیرینه در تاریخ کار و حقوق کارگری دارد و در قانون کار جمهوری اسلامی ایران نیز به طور مفصل به آن پرداخته شده است. در ادامه به معرفی انواع مرخصی می‌پردازیم:

مرخصی استعلاجی:

در صورت ابتلا به بیماری و یا نیاز به مراقبت‌های پزشکی، کارگر می‌تواند با ارائه گواهی پزشک از مرخصی استعلاجی با حقوق استفاده کند. مدت این مرخصی با توجه به نوع بیماری و شرایط کارگر متفاوت است.

مرخصی زایمان:

خانم‌های شاغل می‌توانند از 9 ماه مرخصی زایمان با حقوق استفاده کنند. 3 ماه از این مرخصی قبل از زایمان و 6 ماه بعد از زایمان است.

مرخصی‌های خاص:

در قانون کار برای فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان کارگر، ازدواج، انجام فریضه حج و همچنین شرکت در انتخابات و دوره‌های آموزشی تخصصی، مرخصی‌های با حقوق در نظر گرفته شده است.

مرخصی بدون حقوق:

در برخی موارد، کارگر می‌تواند بدون دریافت حقوق از مرخصی استفاده کند. به عنوان مثال، مرخصی برای انجام امور شخصی یا شرکت در دوره‌های آموزشی غیرتخصصی.

مرخصی استحقاقی: حق مسلم کارگران برای آسایش و انجام تعهدات

مرخصی استحقاقی رکن اساسی قانون کار ایران است که به منظور حفظ سلامتی جسمی و روحی کارگران و همچنین ایجاد فرصتی برای انجام تعهدات خانوادگی و اجتماعی آنان وضع شده است. این حق مسلم، به کارگران اجازه می‌دهد تا با آسودگی خاطر به وظایف خود در محل کار بپردازند و از فرسودگی و استرس ناشی از کار مداوم رهایی یابند.

میزان مرخصی استحقاقی:

طبق ماده 64 قانون کار، به هر کارگر در سال معادل یک ماه مرخصی استحقاقی با احتساب چهار جمعه تعلق می‌گیرد. این مرخصی که 26 روز است، می‌تواند به صورت یکجا یا در دو نوبت به انتخاب کارگر استفاده شود.

مزایای مرخصی استحقاقی:

استراحت و تجدید قوا:

مرخصی استحقاقی فرصتی برای کارگران است تا از خستگی و فرسودگی ناشی از کار مداوم رهایی یافته و با انرژی و نشاط بیشتری به فعالیت خود ادامه دهند.

انجام تعهدات خانوادگی و اجتماعی:

کارگران با استفاده از مرخصی استحقاقی می‌توانند به امور شخصی و خانوادگی خود رسیدگی کرده و در مناسبت‌های مختلف در کنار خانواده و دوستان خود باشند.

افزایش بهره‌وری:

زمانی که کارگران از نظر جسمی و روحی در شرایط مطلوبی باشند، راندمان کاری آنها نیز افزایش می‌یابد.

نکات مهم در مورد مرخصی استحقاقی:

• مرخصی استحقاقی جزو ایام کار محسوب می‌شود و از حقوق و مزایای آن برخوردار است.
• کارگر می‌تواند مرخصی استحقاقی خود را به طور یکجا یا در دو نوبت استفاده کند.
• در صورت موافقت کارفرما، کارگر می‌تواند مرخصی استحقاقی خود را به سال بعد منتقل کند.
• حداکثر ذخیره مرخصی استحقاقی برای کارگران 9 روز است.
• در مشاغل سخت و زیان‌آور، میزان مرخصی استحقاقی به 5 هفته در سال افزایش می‌یابد.

موارد استفاده از مرخصی استحقاقی

طبق ماده 66 قانون کار جمهوری اسلامی ایران، مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار جمعه جمعاً یک ماه است که معادل 26 روز در سال می‌باشد.

علاوه بر استراحت و انجام امور شخصی، کارگران می‌توانند در موارد زیر از مرخصی استحقاقی خود استفاده کنند:

فوت نزدیکان:

• فوت همسر
• فوت پدر
• فوت مادر
• فوت فرزند

ازدواج:

• ازدواج خود کارگر
• ازدواج فرزند

انجام فریضه حج:

انجام یک بار فریضه حج در طول مدت خدمت

 زایمان:

خانم‌های شاغل می‌توانند از 9 ماه مرخصی زایمان با حقوق استفاده کنند. 3 ماه از این مرخصی قبل از زایمان و 6 ماه بعد از زایمان است.

بستری شدن در بیمارستان:

در صورت ابتلا به بیماری و یا نیاز به مراقبت‌های پزشکی، کارگر می‌تواند با ارائه گواهی پزشک از مرخصی استعلاجی با حقوق استفاده کند. مدت این مرخصی با توجه به نوع بیماری و شرایط کارگر متفاوت است.

حضور در مراجع قضایی:

برای حضور در مراجع قضایی به عنوان مدعی، مدعی‌علیه یا شاهد.

 سایر موارد:

• شرکت در دوره‌های آموزشی تخصصی با موافقت کارفرما
• انجام ماموریت به دستور کارفرما
• شرکت در انتخابات
• حضور در مراسم عزاداری اقربای درجه یک

 

ذخیره مرخصی استحقاقی:

کارگر می‌تواند با توافق کارفرما، حداکثر 9 روز از مرخصی استحقاقی خود را به سال بعد منتقل کند.

تمدید مرخصی استحقاقی:

در شرایطی خاص، امکان تمدید مرخصی استحقاقی نیز وجود دارد. به عنوان مثال، اگر کارگر به دلیل بیماری نتواند از مرخصی خود در سال جاری استفاده کند، با ارائه گواهی پزشک می‌تواند آن را به سال بعد تمدید کند.

نقش کارفرما در قبال مرخصی استحقاقی:

کارفرما موظف است طبق قانون، مرخصی استحقاقی را به کارگر خود بدهد و از ممانعت از استفاده او از این حق خودداری کند. همچنین، کارفرما باید برنامه ریزی لازم را برای جایگزینی کارگر در زمان مرخصی او انجام دهد.

مرخصی استحقاقی در مشاغل سخت و زیان‌آور:

در مشاغل سخت و زیان‌آور، به منظور جبران سختی و زیان کار، میزان مرخصی استحقاقی به 5 هفته در سال افزایش می‌یابد.

مرخصی استحقاقی در دوران سربازی:

سربازان وظیفه نیز از مرخصی استحقاقی بر اساس مدت خدمت خود برخوردار هستند.

مرخصی استحقاقی در دوران بازنشستگی:

کارکنان بازنشسته نیز در صورت مشمول بودن قانون کار، از مرخصی استحقاقی با حقوق استفاده می‌کنند.

نرم افزار حضور و غیاب: گامی به سوی نظم و بهره‌وری در محل کار

نرم افزار حضور و غیاب در عصر حاضر، ابزاری فراتر از یک سیستم ثبت زمان ساده تبدیل شده است. این نرم افزارها با ارائه طیف گسترده‌ای از امکانات، به مدیران و کارکنان در سطوح مختلف، کمک می‌کنند تا نظم و انضباط، بهره‌وری و راندمان کاری را در سازمان ارتقا دهند.

مزایای فراتر از ثبت زمان:

علاوه بر ثبت دقیق زمان ورود و خروج، نرم افزار حضور و غیاب مزایای متعددی را برای سازمان‌ها به ارمغان می‌آورد:

محاسبه دقیق حقوق و دستمزد:

با ثبت دقیق زمان حضور و غیاب هر یک از کارکنان، محاسبه حقوق و دستمزد به صورت عادلانه و دقیق انجام می‌شود. این امر، منجر به افزایش رضایت کارکنان و کاهش اختلافات در زمینه حقوق و مزایا خواهد شد.

کنترل تردد و دسترسی:

با استفاده از سیستم‌های تشخیص چهره، اثر انگشت یا کارتخوان، نرم افزار حضور و غیاب امکان کنترل دقیق تردد افراد در محل کار را فراهم می‌آورد. این امر، به افزایش امنیت و جلوگیری از ورود افراد غیرمجاز به محوطه سازمان کمک می‌کند.

مدیریت مرخصی و غیبت:

نرم افزار حضور و غیاب امکان ثبت انواع مرخصی‌ها (استحقاقی، استعلاجی، بدون حقوق و …) و همچنین غیبت‌های غیرمجاز را فراهم می‌کند. این امر، به مدیران در برنامه‌ریزی بهتر نیروی انسانی و کنترل میزان غیبت کارکنان کمک می‌کند.

افزایش انگیزه و تعهد:

استفاده از سیستم‌های تشویقی و تنبیهی بر اساس اطلاعات مربوط به حضور و غیاب، می‌تواند به افزایش انگیزه و تعهد کارکنان نسبت به وظایف خود منجر شود.

کاهش هزینه‌ها:

با استفاده از نرم افزار حضور و غیاب، می‌توان از اتلاف وقت و هزینه‌های ناشی از خطاهای انسانی در ثبت زمان ورود و خروج، محاسبه حقوق و دستمزد و …

نتیجه‌گیری:

مرخصی، حقی ضروری برای کارگران و ضرورتی انکارناپذیر برای کارفرمایان است. با فراهم کردن امکان استفاده از مرخصی کافی برای کارگران، می‌توان شاهد افزایش انگیزه، کارایی و رضایت شغلی آنها بود و در نهایت به نفع هر دو طرف خواهد بود.